Maykowski (Majkowski) Jan (1828–1906), urzędnik skarbowy, członek Rządu Narodowego w r. 1863. Ur. 28 V w Warszawie, był synem Edwarda, pułkownika saperów, właściciela Duranowa k. Sochaczewa, zmarłego w r. 1831, i Julii z Garczyńskich, bratem Marii Ilnickiej (zob.). Ukończył szkołę w Warszawie w r. 1848; otarł się wówczas o konspirację demokratyczną, w której był czynny starszy jego brat Edward, zbiegły w r. 1850 za granicę. W r. 1857 M. wszedł na służbę do Wydziału Dóbr i Lasów w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu jako adiunkt archiwum w Sekcji Ogólnej. Stopniowo awansował aż do rangi starszego adiunkta ekonomicznego, z pensją roczną 4 000 złp. Od r. 1859 brał udział w tajnych kółkach patriotycznych, trzymając się stosunkowo najbliżej E. Jurgensa. Na jego zlecenie ułożył ulotkę zapraszającą na manifestację z 29 XI 1860. W marcu 1861 należał do straży porządkowej, tzw. konstabli. Do organizacji «czerwonej» wciągnął go dopiero w listopadzie 1862 O. Awejde, współlokator z oficyny w Pałacu Błękitnym. M. jeździł wówczas z ramienia Komitetu Narodowego Centralnego (KCN) do Kłoczewa na zjazd księży diecezji podlaskiej. W końcu grudnia wszedł w skład KCN, i tym razem z poręki Awejdego; poruczono mu w nim sprawy skarbowe. W momencie branki przeciwstawiał się wybuchowi powstania; chciał raczej, by członkowie KCN oddali się w ręce wroga w formie ekspiacji. Podporządkowując się uchwale większości, podjął się zredagowania Manifestu powstańczego, który też ułożyła siostra jego Maria Ilnicka. Dn. 22 I 1863 wyjechał do Kutna wraz z kolegami z Tymczasowego Rządu Narodowego (TRN), w którym miał objąć funkcje sekretarza. Powrócił do Warszawy po 2-tygodniowej tułaczce i z powrotem objął funkcję sekretarza stanu TRN. Odnosił się krytycznie do rokowań z «białymi» i nie miał nic wspólnego z intrygą, która wyniosła do władzy M. Langiewicza. W 2. poł. marca kierował powstaniem sam wraz z Awejdem.

Zagrożony aresztowaniem, opuścił Warszawę w połowie kwietnia, wysłany do Galicji jako komisarz nadzwycz. pełnomocny. Prowadził w Krakowie bezowocne rokowania z L. Mierosławskim, którego chciał nakłonić do zrzeczenia się pretensji dyktatorskich. Dn. 28 V Rząd «czerwonych prawników» zlecił mu uporządkowanie agend rządowych w Galicji i na Rusi. Ufundował na tej zasadzie Wydział Rządu Narodowego na Rusi, o czym ogłosił odezwę z Tarnopola 21 VI t. r. We Lwowie nie udało mu się podporządkować Rządowi Komitetu Galicji Wschodniej A. Sapiehy. Nalegał na gen. J. Wysockiego o przyspieszenie wymarszu na Ruś, był obecny w bitwie pod Radziwiłłowem 2 VII i opowiedział się za odwrotem wobec oczywistej przegranej. Następnie odwołał Wysockiego z dowództwa, został jednak aresztowany przez Austriaków 27 VII 1863. Więziony był zrazu we Lwowie, od października 1864 w Ołomuńcu. Zwolniony w końcu 1865 r., wyjechał do Szwajcarii, następnie spędził 2 lata u krewnych w Poznańskiem. W r. 1869 osiadł w Galicji, gdzie uzyskał posadę buchaltera w Banku Galicyjskim dla Handlu i Przemysłu, zrazu w agencji w Stanisławowie, następnie w Oświęcimiu, gdzie był dyrektorem Kasy Oszczędności. W późniejszych latach utrzymywał się «z przekładów z niemieckiego i francuskiego dla pism warszawskich oraz z zastępstwa agencji Tow. Ubezpieczeń w Krakowie». W latach osiemdziesiątych ułożył krótką, w szczegółach bałamutną relację o swym udziale w powstaniu, w formie odpowiedzi na kwestionariusz A. Wołyńskiego (wyd. pt. Pamiętnik J. M-ego, Lw. 1909). Zmarł w grudniu 1906 we Lwowie.

Z małżeństwa (od 1870) z Leonią z Grodkowskich zostawił syna Stanisława (zob.).

Fot. w Muz. Wojska Polskiego w W.; – Rocznik Urzędowy Królestwa Polskiego, 1857–63; – Barwiński E., Z. Kaczkowski w świetle prawdy, Lw. 1920; Górski K., S. Krzemiński, Wil. 1936; Kieniewicz S., Powstanie styczniowe, W. 1972; Minkowska A., Organizacja spiskowa 1848 r. w Królestwie Polskim, W. 1923 s. 99; – Avejde, Pokazanija; Daniłowski W., Notatki do pamiętników, Kr. 1908; Dokumenty KCN i RN, Wr. 1968; Janowski J. K., Pamiętniki o powstaniu styczniowym, Lw. 1923 I, W. 1925 II; Jarzębowski J., Mówią ludzie 1863 r., Londyn 1963; Kronenberg L., Listy do M. Waligórskiego, Wr. 1955; Krzemiński S., Autobiografia w listach do S. Posnera, „Przegl. Hist.” 1930–1 s. 164; Mierosławski L., Pamiętnik, W. 1924; Ruch społeczno-polityczny na Ukrainie, Kijów 1964 II; Słotwiński A., Wspomnienia z niedawnej przeszłości, Kr. 1892 s. 83, 111; Wydawnictwo materiałów do historii powstania 1863 r., Lw. 1890 III s. XXVI, 26, 38–42, 67, 90; Zbiór zeznań śledczych; Zeznania śledcze; Ziemiałkowski F., Pamiętniki, Kr. 1904 III 136–41, 162–9, IV 11–12, 19, 74, 98; – „Gaz. Lwow.” 1906 nr 277; „Gaz. Narod.” 1906 nr 271; – B. Ossol.: rkp. 8047.

Stefan Kieniewicz